การสร้างแบบจำลองเพื่อประมาณค่าการกักเก็บคาร์บอน ในสวนยางพาราด้วยข้อมูลภาพถ่ายจากดาวเทียม Sentinel-2A
Modelling of the Predictive Carbon Storage in Para Rubber Plantation by Using Sentinel-2A Data
คำสำคัญ:
การกักเก็บคาร์บอน, สวนยางพารา, Sentinel-2Aบทคัดย่อ
การเพิ่มขึ้นของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ อย่างไรก็ตาม ยางพาราสามารถดูดซับก๊าซดังกล่าวได้เป็นอย่างดี การวิจัยครั้งนี้จึงมุ่งเน้นการสร้างสมการเพื่อประมาณค่าการกักเก็บคาร์บอนของสวนยางพารา โดยการวิเคราะห์สมการถดถอยเชิงเส้นระหว่างค่าดัชนีอัตราส่วนพืชพรรณ (Ratio vegetation index: RVI) ดัชนีพืชพรรณความต่างแบบนอร์มัลไลซ์ (Normalized difference vegetation index: NDVI) และดัชนีพืชพรรณแบบปรับค่าดิน (Soil adjusted vegetation index: SAVI) จากข้อมูลภาพถ่ายจากดาวเทียม Sentinel-2A และค่าการกักเก็บคาร์บอนของยางพาราจากภาคสนาม ซึ่งประมาณค่าจากมวลชีวภาพด้วยสมการแอลโลเมตรี ผลการวิจัยพบว่า มวลชีวภาพและค่าการกักเก็บคาร์บอนของยางพารามีความสัมพันธ์เป็นไปในทิศทางเดียวกัน และสมการถดถอยเชิงเส้นของดัชนีพืชพรรณแบบปรับค่าดิน คือ Carbon = 9,138.299 - (5,783.380 × SAVI) มีค่าสัมประสิทธิ์การตัดสินใจ (Coefficient of determinant: r2) สูงที่สุด โดยมีค่าเท่ากับ 0.228 นอกจากนี้ ผลการทดสอบค่าเฉลี่ยของตัวอย่างด้วยวิธี t-test พบว่า ค่าการกักเก็บคาร์บอนของยางพาราภาคสนามและค่าการกักเก็บคาร์บอนของยางพาราที่ได้จากสมการถดถอยเชิงเส้นไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Sig. < 0.05) แต่มีค่าความคลาดเคลื่อนกำลังสองเฉลี่ย (Root mean square error: RMSE) เท่ากับ 680.06 กิโลกรัมต่อ 100 ตารางเมตร
Downloads
References
Zhang Z, Pan SY, Li H, Cai J, Olabi AG, Anthony EJ, et al. Recent advances in carbon dioxide utilization. Renew Sust Energ Rev 2020;125:1-17.
ประดิษฐ์ ตรีพัฒนาสุวรรณ, สาพิศ ดิลกสัมพันธ์, ดุริยะ สถาพร, เจด็จ รัตนแก้ว. การกักเก็บคาร์บอนในมวลชีวภาพของพรรณไม้บางชนิดที่ปลูก ณ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดสกลนคร [อินเทอร์เน็ต]. 2553 [เข้าถึงเมื่อ 30 เมษายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://frc.forest.ku.ac.th/ frcdatabase/bulletin/ ws_document/R195301.pdf
ทิชา โลลุพิมาน, กาญจนา นาคะภากร, อัจฉรา อัศวรุจิกุลชัย, สิริกร กาญจนสุนทร, สุเพชร จิรขจรกุล. การประเมินการกักเก็บคาร์บอนเหนือพื้นดินของสวนยางพาราโดยการประยุกต์เทคโนโลยีการสำรวจระยะไกล กรณีศึกษา จังหวัดระยอง. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 2559;24:914-26.
Yasen K, Koedsin W. Estimating abovegrounad biomass of rubber tree using remote sensing in Phuket province, Thailand. J Med Biol Eng 2015;4:451-6.
นวลปราง นวลอุไร. การเปรียบเทียบค่าดัชนีพื้นที่ใบมวลชีวภาพและปริมาณคาร์บอนสะสมที่อยู่เหนือพื้นดินของระบบนิเวศป่าจากการสํารวจด้านป่าไม้และการรับรู้จากระยะไกลบริเวณอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ประเทศไทย [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย; 2548.
สุรเชษฐ์ สีแดง. การประมาณการกักเก็บคาร์บอนเหนือพื้นดินของป่าชายเลนบริเวณเกาะลันตา จังหวัดกระบี่ [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์; 2551.
สิริวรรณ น้อยรักษา. การประยุกต์ใช้การสํารวจระยะไกลเพื่อประเมินการสะสมคาร์บอนเหนือพื้นดินของไม้สักในสวนป่าขุนแม่คำมี จังหวัดแพร่ ประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน); 2553.
สุขี บุญสร้าง, วันชัย อรุณประภารัตน์. การประมาณการกักเก็บคาร์บอนเหนือพื้นดินของป่าไม้ด้วยเทคนิคการสำรวจระยะไกล บริเวณเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น จังหวัดตาก. วารสารวนศาสตร์ 2554;30:14-23.
สุระ พัฒนเกียรติ, วีรฉัตร์ ฉัตรปัญญาเจริญ, กฤษณัยย์ เจริญจิตร. บูรณาการดัชนีทางกายภาพและพืชพรรณกับข้อมูลดาวเทียมเพื่อประมาณการสะสมคาร์บอนในสวนป่าของประเทศไทย. วารสารสมาคมสำรวจข้อมูลระยะไกลและสารสนเทศภูมิศาสตร์แห่งประเทศไทย 2555;13:23-9.
ศูนย์ข้อมูลเทคโนโลยีชีวภาพและความปลอดภัยทางชีวภาพ. ยางพารา ไม้เศรษฐกิจลดโลกร้อน [อินเทอร์เน็ต]. 2552 [เข้าถึงเมื่อ 30 เมษายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.safetybio.agri.kps.ku.ac.th/index.php?option=com_content&task=view&id=5470&Itemid=42
Granero-Belinchon C, Adeline K, Lemonsu A, Briottet X. Phenological dynamics characterization of alignment trees with Sentinel-2 imagery: a vegetation indices time series reconstruction metheodology adapted to urban areas. Remote Sens 2020;12:1-28.
Imran AB, Ahmed S, Ahmed W, Zia-ur-Rehman M, Iqbal A, Ahmed N, et al. Integration of Sentinel-2 derived spectral indices and in-situ forest inventory to predict forest biomass. Pak J Sci Ind Res 2021;64:119-30.
Mngadi M, Odindi J, Mutanga O. The utility of Sentinel-2 spectral data in quantifying above-ground carbon stock in an urban reforested landscape. Remote Sens 2021;13:1-15.
หาญพล จันทร์สูงเนิน. ต้นทุนและผลิตภาพแรงงานในการปลูกยางพาราในจังหวัดสุรินทร์ [วิทยานิพนธ์ปริญญาเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรี นครินทรวิโรฒ; 2554.
องค์การบริหารส่วนตำบลบัวเชด. ข้อมูลทั่วไป [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 20 เมษายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.buachetsurin.go.th/page.php
ชายฉัตร มุษะนะ, ภาณุ ตรัยเวช, ประสิทธิ์ มากสิน. การปรับเทียบเชิงรังสีระหว่างข้อมูลดาวเทียมไทยโชต ดาวเทียมแลนด์แซท-8 และดาวเทียมเซนทิเนล-2 เพื่อการใช้งานร่วมกัน. วารสารสมาคมสำรวจข้อมูลระยะไกลและสารสนเทศภูมิศาสตร์แห่งประเทศไทย 2562;20:173-88.
Jordan CF. Derivation of leaf-area index from quality of light on the forest floor. J Ecol 1969;50:663-6.
Rouse Jr. JW, Haas RH, Schell JA, Deering DW. Monitoring vegetation systems in the great plains with erts. NASA Spec Publ 1974;351:309-17.
Huete AR. A soil-adjusted vegetation index (SAVI). Remote Sens Environ 1988;25:295-309.
สรวิศ สุภเวชย์. การพัฒนาเทคนิคการตรวจสกัดพื้นที่เพาะปลูกมันสำปะหลังโดยใช้ข้อมูลดาวเทียมเซนทิเนลตามอนุกรมเวลา [อินเทอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 30 เมษายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.ce.eng.ku.ac.th/uploaded/files/ PPF.pdf
พงษ์ศักดิ์ วิทวัสชุติกุล, วารินทร์ จิระสุขทวีกุล. ผลผลิตมวลชีวภาพเหนือผิวดินของสวนยางพาราในลุ่มน้ำระยอง. กรุงเทพฯ: กรมป่าไม้; 2531.
Xiami Global Community. Xiaomi Duka LS-P laser range finder [Internet]. 2021 [cited 2021 April 20]. Available from: https://xiaomi-mi.com/ accessories-and-office-supplies/xiaomi-duka-ls-p-laser-range-finder/
สุนิสา สายอุปราช, ชวนี สุภิรัตน์, ปิยธิดา รุจะศิริ. การพัฒนาวิธีการวัดการพยากรณ์มรสุมฤดูหนาวในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชมงคลพระนคร; 2559.
ปริญญา ภูศักดิ์สาย, สาพิศ ดิลกสัมพันธ์, รุ่งเรือง พูลศิริ, ชนิษฐา จันทโชติ. มวลชีวภาพและการกักเก็บคาร์บอนของพรรณไม้ป่า 4 ชนิด ณ สถานีวนวัฒนวิจัยประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์. วารสารวนศาสตร์ 2561;37:13-26.
Xue J, Su B. Significant remote sensing vegetation indices: a review of developments and applications. J Sens 2017;2017:1-17.
เจษฎา โสภารัตน์. การใช้ภาพดาวเทียม SPOT-5 เพื่อประเมินดัชนีพื้นที่ใบของยางพารา กรณีศึกษา อําเภอนาหม่อม จังหวัดสงขลา [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2552.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
