แนวทางการดูแลมารดาหลังคลอดที่บ้านด้วยการแพทย์แผนไทยของวิทยาลัยการแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก
Guidelines for a Home Delivery Postpartum Care Program by Thai Traditional Medicine of School of Traditional and Alternative Medicine
คำสำคัญ:
มารดาหลังคลอด, การดูแลที่บ้าน, แพทย์แผนไทยบทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการดูแลมารดาหลังคลอดที่บ้านด้วยการแพทย์แผนไทยของวิทยาลัยการแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธีการรวบรวมความรู้จากเอกสารตำราและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับปัญหาสุขภาพมารดาหลังคลอดและวิธีการดูแลมารดาหลังคลอดด้วยการแพทย์แผนไทยและการสนทนากลุ่มกับอาจารย์แพทย์แผนไทยและแพทย์แผนไทย จำนวน 20 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบบันทึกการศึกษาเชิงเอกสารและแบบบันทึกการสนทนากลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า ปัญหาสุขภาพของมารดาหลังคลอด ได้แก่ อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยตามร่างกาย มดลูกไม่เข้าอู่ น้ำคาวปลาไหลน้อย ปวดคัดเต้านม น้ำนมไหลน้อย ปัญหาแผลฝีเย็บ ปัญหาผิวพรรณหมองคล้ำ หน้าท้องหย่อนยาน และปัญหาซึมเศร้าหลังคลอด สรุปแนวทางการดูแลมารดาหลังคลอดที่บ้านด้วยการแพทย์แผนไทย ได้ดังนี้ 1) การส่งเสริมให้มารดาพักผ่อน 2) การบริหารเลือดลมหลังคลอด 3) การกระตุ้นการไหลของน้ำนม 4) การกระชับหน้าท้องและส่งเสริมให้มดลูกเข้าอู่เร็ว 5) การดูแลแผลหลังการคลอดบุตร ทั้งนี้แพทย์แผนไทยต้องมีการประเมินภาวะสุขภาพและจัดรูปแบบการดูแลสุขภาพมารดาหลังคลอดให้เหมาะสมเป็นรายกรณีต่อไป
Downloads
References
กองการประกอบโรคศิลปะ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. ตำราการแพทย์แผนโบราณทั่วไป สาขาการผดุงครรภ์. มปท: บริษัทไทยภูมิ พับลิชชิ่ง จำกัด; 2549.
World Health Organization (WHO). Recommendation on intrapartum care for a positive childbirth experience. Geneva: World Health Organization; 2018.
วรรณพร สุริยะคุปต์. การศึกษาและพัฒนาระบบบริการสุขภาพในรูปแบบโรงพยาบาลการแพทย์แผนไทย [วิทยานิพนธ์การแพทย์แผนไทยดุษฎีบัณฑิต]. เชียงราย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย; 2558.
วิไลพรรณ สวัสดิ์พาณิชย์. การพยาบาลมารดาหลังคลอด. พิมพ์ครั้งที่ 6. ชลบุรี: ศรีศิลปการพิมพ์; 2552.
นภาพร ณ อุโมงค์. การศึกษากระบวนการรักษาอาการลมผิดเดือนในคลินิกการแพทย์แผนไทยของวิทยาลัยการแพทย์ฯ [วิทยานิพนธ์การแพทย์แผนไทยมหาบัณฑิต]. เชียงราย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย; 2558.
อภิรัช อินทรางกูร ณ อยุธยา. ความรู้เบื้องต้นการพยาบาลผดุงครรภ์ไทย เล่ม 2. พิมพ์ครั้งที่ 1. เชียงใหม่: ครองช่าง พริ้นท์ติ้ง จำกัด; 2554.
ศรีเกียรติ อนันต์สวัสดิ์. การพยาบาลสูติศาสตร์ เล่ม 3. พิมพ์ครั้งที่ 14. นนทบุรี: ยุทธรินทร์การพิมพ์ จำกัด; 2557.
สถาบันการแพทย์แผนไทย กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกและคณะ. คู่มือแนวทางการให้บริการหัตถการด้านการแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขของรัฐ. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2557.
พระราชบัญญัติวิชาชีพแพทย์แผนไทย พ.ศ. 2556. (2556, กุมภาพันธ์ 1). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 130 ตอนที่ 10ก. หน้า 1-19.
สุพรรษา จิตรสม, บานเย็น แสนเรียน. ความหลากหลายทางวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพของมารดาหลังคลอด. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 2564;15:605-18.
พิชญาภา อินทร์พรหม, ศศิธร ทองดี, จิรวรรณ เพชรจุ้ย, ปิยธิดา โยธาบริบาล. ผลของการนวดแนวเส้นพื้นฐานและการนวดจุดสัญญาณในผู้ป่วยที่มีอาการปวดพังผืดและกล้ามเนื้อทราพีเซียส. วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์ 2565;22(2):48-68.
อมรินทร์ ชะเนติยัง. ผลการนวดและการประคบเต้านมเพื่อกระตุ้นการไหลของน้ำนมในมารดาหลังคลอด โรงพยาบาลภูสิงห์ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารหมอยาไทยวิจัย 2561;4(1):41-52.
คฑาวุฒิ เกษาพันธ์, จันทร์สุดา เลพล, จุฑามาศ เกตแก้ว, จุฬารัตน์ ห้าวหาญ, เจษฎาภรณ์ พงษ์เพชร, ฉวีวรรณ เจียมรัมย์และคณะ. การนวดและการประคบเต้านมเพื่อกระตุ้นการไหลของน้ำนมในมารดาหลังคลอด: การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ. วารสารวิจัยนวัตกรรมและหลักฐานเชิงประจักษ์ทางสุขภาพ 2565;1(2):618-30.
พนิดา กมุทชาติ, จุฑามาศ รัตนะโครต, อภิญญาภรณ์ แก้วดี. ภูมิปัญญาพื้นบ้านในการบริภาคอาหารของมารดาหลังคลอด กรณีศึกษาชุมชนชาวภูไทตำบลโนนหอม อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร. วารสารหมอยาไทยวิจัย 2561;4(2):39-56.
สรัญญา คุ้มไพรฑูรย์, สุภาพร ปัญญาวงษ์, กาญจนา จันทนุย. ประสิทธิผลโปรแกรมฟื้นฟูศาสตร์การแพทย์แผนไทยต่อน้ำหนัก ขนาดรอบเอว รอบสะโพก น้ำคาวปลา และระดับยอดมดลูกในมารดาหลังคลอด โรงพยาบาลสีสุราช. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2564;30(2):262-9.
วาสนา มั่งคั่ง, เบญจมาศ ยศเสนา, ศีรจันทร์ พลับจั่น. ภาวะบลู – สภาวการณ์ซึมเศร้าของหญิงหลังคลอด. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2562;28(ฉบับพิเศษ):13-9.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
