ความสัมพันธ์ระหว่างคุณภาพน้ำ คลอโรฟิลล์ เอ และความหลากหลายของแมลงน้ำในนาข้าวเคมี จังหวัดนครสวรรค์
Relationships between Water Quality, Chlorophyll a and Aquatic Insect Diversity in Chemical Rice Paddy Fields, Nakhon Sawan Province
คำสำคัญ:
คุณภาพน้ำ, คลอโรฟิลล์ เอ, แมลงน้ำ, นาข้าวเคมีบทคัดย่อ
จุดมุ่งหมายของงานวิจัยนี้เพื่อประเมินความสัมพันธ์ระหว่างคุณภาพน้ำ คลอโรฟิลล์ เอ และความหลากหลายของแมลงน้ำในนาข้าวเคมี โดยตัวอย่างน้ำและแมลงน้ำถูกเก็บจากนาข้าว 3 แปลงในอำเภอเก้าเลี้ยว จังหวัดนครสวรรค์ ระหว่างเริ่มต้นการเพาะปลูก และก่อนการเก็บเกี่ยวผลผลิต พารามิเตอร์คุณภาพน้ำทางเคมีและกายภาพที่ทำการตรวจวัดประกอบด้วย อุณหภูมิ ความขุ่น การนำไฟฟ้า พีเอช ออกซิเจนละลายน้ำ ปริมาณออกซิเจนที่จุลินทรีย์ใช้ย่อยสลายสารอินทรีย์ (บีโอดี) ไนเตรท-ไนโตรเจน และออโธฟอสเฟต จากผลการทดลองแสดงให้เห็นว่าคุณภาพน้ำก่อนการเก็บเกี่ยวผลผลิตมีคุณภาพต่ำกว่าเริ่มต้นการเพาะปลูก ความเข้มข้นของคลอโรฟิลล์ เอ ของน้ำจากนาข้าวเคมีมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 6.74±1.31 และ 14.21±1.40 ไมโครกรัมต่อลิตร ในช่วงเริ่มต้นการเพาะปลูกและก่อนการเก็บเกี่ยว ตามลำดับ ขณะที่แมลงน้ำพบทั้งสิ้น 11 วงศ์ โดยดัชนีความหลากหลายทางชีวภาพ (H’) และดัชนีความสม่ำเสมอ (J) ในช่วงเริ่มต้นการเพาะปลูกพบว่ามีค่าสูงกว่าก่อนการเก็บเกี่ยว แต่ดัชนีความมากชนิด (d) พบว่าในช่วงก่อนการเก็บเกี่ยวมีค่าสูงกว่าเล็กน้อย การใช้ดัชนีชี้วัดทางชีวภาพเพื่อประเมินคุณภาพน้ำ ได้แก่ ดัชนี BMWP และ ASPT แสดงให้เห็นว่าคุณภาพน้ำอยู่ในระดับปานกลางถึงค่อนข้างสกปรกในน้ำจากนาข้าวเคมีก่อนการเก็บเกี่ยวผลผลิต ความหลากหลายของแมลงน้ำในการศึกษาครั้งนี้มีความสัมพันธ์ในเชิงลบกับสารอาหาร และความเข้มข้นของคลอโรฟิลล์ เอ ในน้ำตัวอย่าง
Downloads
References
สำนักงานจังหวัดนครสวรรค์. ข้อมูลสำคัญจังหวัดนครสวรรค์ ประจำปี 2564. นครสวรรค์: กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัดนครสวรรค์; 2564.
Goss CW, Sullivan SMP, Goebel PC. Effects of land-cover transitions on emerging aquatic insects and environmental characteristics of headwater streams in an agricultural catchment. River Res Appl 2020;36:1097-108.
Song MY, Leprieur F, Thomas A, Lek-Ang S, Chon TS, Lek S. Impact of agricultural land use on aquatic insect assemblages in the Garonne river catchment (SW France). Aquatic Ecol 2009;43:999-1009.
Lupi D, Rocco A, Rossaro B. Benthic macroinvertebrates in Italian rice fields. J Limnol 2013;72:184-200.
Wakhid W, Rauf A, Krisanti M, Sumertajaya IM, Maryana N. Species richness and diversity of aquatic insects inhabiting rice fields in Bogor, West Java, Indonesia. Biodiversitas 2020;21:34-42.
Shafie MSI, Wong ABH, Harun S, Fikri AH. Land use influence on the aquatic insect communities on tropical forest streams of Liwagu River, Sabah, Malaysia. AACL Bioflux 2017;10:341-52.
ทินพันธุ์ เนตรแพ. ความหลากหลายของสัตว์หน้าดิน ในแม่น้ำจังหวัดนครสวรรค์. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 2556;5:1-8.
Ahmed S, Rahman AFMA, Hossain MB. Phytoplankton biodiversity in seasonal waterlogged paddy fields, Bangladesh. Ecologia 2013;3:1-8.
Clesceri LS, Greenberg AE, Eaton AD. Standard methods for the examination of water and wastewater. 20th ed. Washington DC: American Public Health Association; 1998.
Strickland JDH, Parsons TR. A practical handbook of seawater analysis. 2nd ed. Canada: Ottawa; 1972.
Sangpradub N, Boonsoong B. Identification of freshwater invertebrates of the Mekong River and its tributaries. Vientiane: Mekong River Commission; 2006.
Mustow SE. Biological monitoring of rivers in Thailand: use and of the BMWP score. Hydrobiologia 2002;479:191-229.
Ludwig JA, Reynolds JF. Statistical ecology: a primer on methods and computing. New York: Wiley; 1988.
Kachi N, Kachi S, Bousnoubra H. Effects of irrigated agriculture on water and soil quality (case perimeter Guelma, Algeria). Soil Water Res 2016;11:97-104.
กรมควบคุมมลพิษ. คู่มือเกณฑ์ปฏิบัติที่ดีในการลดมลพิษจากนาข้าว. กรุงเทพฯ: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม; 2563.
กัญญาณัฐ สุนทรประสิทธิ์, ลลิตา ข่วงบุญ, ศิริลักษณ์ วลัญช์เพียร. ความสัมพันธ์ระหว่างคลอโรฟิลล์ เอ และคุณภาพแม่น้ำอิงตอนล่างและแม่น้ำสาขา. แก่นเกษตร 2560;45:809-15.
Custodio M. A review of water quality indices used to assess the health status of high mountain wetlands. Open J Ecol 2019;9:66-83.
Montgomery RT, McPherson BF, Emmons EE. Effects of nitrogen and phosphorus additions on phytoplankton productivity and chlorophyll a in a subtropical estuary, Charlotte Harbor, Florida. Florida: WRI; 1991.
Kunlasak K, Chitmanat C, Whangchai N, Promya J, Lebel L. Relationships of dissolved oxygen with chlorophyll-a and phytoplankton composition in tilapia ponds. Int J Geosci 2013;4:46-53.
ทินพันธุ์ เนตรแพ. ชลธีวิทยา. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2558.
Thanee I, Phalaraksh C. Diversity of aquatic insects and their functional feeding group from anthropogenically disturbed streams in Mae Sot district, Tak province, Thailand. Chiang Mai J Sci 2012;39:399-409.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
