ความสัมพันธ์ระหว่างฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอนกับกลุ่มโรคเฝ้าระวังจากมลพิษทางอากาศในอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่
DOI:
https://doi.org/10.57260/stc.2025.1081คำสำคัญ:
ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน , ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน จำนวนผู้ป่วยโรคเฝ้าระวังจากมลพิษทางอากาศ อำเภอเมืองเชียงใหม่, อำเภอเมืองเชียงใหม่บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงความสัมพันธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างฝุ่น PM2.5 กับกลุ่มโรคเฝ้าระวังจากมลพิษทางอากาศในอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ข้อมูลรายเดือนในท้องที่อำเภอเมืองเชียงใหม่ระหว่างเดือนมกราคม พ.ศ. 2564 ถึง ตุลาคม พ.ศ. 2567 จำนวน 46 เดือน ค่าเฉลี่ยรายเดือนฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) รวบรวมรวมจากกรมควบคุมมลพิษ และจำนวนผู้ป่วยรายเดือนโรคเฝ้าระวังจากมลพิษทางอากาศรวบรวมจากรายงานสถิติของกระทรวงสาธารณสุข วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา สหสัมพันธ์เพียร์สัน และคำนวณความเสี่ยงสัมพัทธ์ด้วยตัวแบบการถดถอยควอไซ-ปัวซงและตัวแบบการถดถอยทวินามลบ ผลการศึกษาพบว่า เมื่อค่า PM2.5 สถานีเชียงใหม่ - โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย (36T) เพิ่มขึ้น 10 มคก./ลบ.ม. จะมีผู้ป่วยเพิ่มขึ้นร้อยละ 1.8 จากค่าเฉลี่ย สำหรับตัวแบบการถดถอยทวินามลบโรคปอดอุดกั้นเรื้องรังค่า PM2.5 สถานี 36T เพิ่มขึ้น 10 มคก./ลบ.ม. จะมีผู้ป่วยเพิ่มขึ้นร้อยละ 1.5 จากค่าเฉลี่ย กล่าวได้ว่า สามารถคำนวณความเสี่ยงจำนวนผู้ป่วยที่จะเพิ่มขึ้นตามความเปลี่ยนแปลงของค่า PM2.5 ในพื้นที่ได้ เพื่อการวางแผนงานสาธารณสุขที่เหมาะสมต่อไป
References
กรมควบคุมมลพิษ. (2564). คูมือปฏิบัติการในการปองกันและแกไขปญหาฝุ่นละออง PM2.5. สืบค้นจาก https://www.pcd.go. th/publication/13479/
กรมควบคุมมลพิษ. (2568). ข้อมูลย้อนหลัง, รายเดือน, ภาคเหนือ, จังหวัดเชียงใหม่, เชียงใหม่ - ศาลากลางเมือง อ.เมือง (35T) และ เชียงใหม่ - โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย (36T). สืบค้นจาก http://air4thai.pcd.go.th/webV3/#/History
กระทรวงสาธารณสุข. (2568). ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ กลุ่มรายงานมาตรฐาน สถานะสุขภาพ การป่วยด้วยโรคเฝ้าระวังจากมลพิษทางอากาศ. สืบค้นจาก https://hdc.moph.go.th/lri/public/standard-subcatalog/9c647c1f31ac73f4396c2cf987e7448a
กองประเมินผลกระทบต่อสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2563). คู่มือฉบับประชาชน การเฝ้าระวัง PM2.5 อย่างไรให้ปลอดภัย. กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
ธีรวัฒน์ น้ำคำ และ เริงชัย ตันสุชาติ. (2564). ผลกระทบของฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 ต่อจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติในจังหวัดเชียงใหม่และกรุงเทพมหานคร. วารสารวิจัยราชภัฏเชียงใหม่, 22(3), 19-35. สืบค้นจาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/cmruresearch/article/view/247437
พรพิมล อดัมส์. (2565). ความสำคัญของการขอรับรองจริยธรรมการวิจัย. สืบค้นจาก https://www.tm.mahidol.ac.th/research/images/Channel/slide/S2_ ep30_จริยธรรมการวิจัยในคน.pdf
มหาวิทยาลัยมหิดล. (2565). ประกาศมหาวิทยาลัยมหิดล เรื่อง แนวปฏิบัติสำหรับโครงการวิจัยที่ไม่เข้าข่ายการวิจัยในคน พ.ศ. 2565. สืบค้นจาก https://sp.mahidol.ac.th/th/LAW/policy/2565-MU-Non-Human.pdf
ส่วนพัฒนาและบริหารระบบสารสนเทศ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กรมควบคุมมลพิษ. (2566). ค่ามาตรฐาน PM2.5 ใหม่ บังคับใช้แล้ววันนี้ (1 มิ.ย. 66). สืบค้นจาก https://www.pcd.go.th/pcd_news/29901/
สุวิทย์ กาชัย, ชุมพล กาไวย์ และ วันวิสาข์ ชูจิตร. (2567). การศึกษาผลกระทบต่อสุขภาพจากฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) จังหวัดลําปาง. วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมล้านนา, 14(1), 314-330. สืบค้นจาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/lannaHealth/article/view/273412
สำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 เชียงใหม่่. (2568). สรุปสถานการณ์ฝุ่น PM2.5 ประจำวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2568 ในพื้นที่รับผิดชอบของสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 (เชียงใหม่ เชียงราย ลำพูน แม่ฮ่องสอน). สืบค้นจาก https://epo01.pcd.go.th/th/news/detail/180398
ศูนย์ข้อมูลการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change Data Center: CCDC) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2568). PM2.5 ตามพิกัด. สืบค้นจาก https://www.cmuccdc.org/
ศูนย์ส่งเสริมจริยธรรมการวิจัยในคน มหาวิทยาลัยมหิดล. (2565). แบบฟอร์มประเมินตนเองว่าเข้าข่ายการวิจัยในคนหรือไม่ (Eng, Thai). สืบค้นจาก https://sp.mahidol.ac.th/th/ethics-human/forms/checklist/2022-Human%20Research%20Checklist-researcher.pdf
Gallucci, M. (2019). GAMLj: General analyses for linear models. [jamovi module]. Retrieved from https://gamlj.github.io/
Ibarra-Espinosa, S., Dias de Freitas, E., Ropkins, K., Dominici, F., & Rehbein, A. (2022). Negative-Binomial and quasi-poisson regressions between COVID-19, mobility and environment in São Paulo, Brazil. Environ Res., 204, 112369. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0013935121016704
Ma, Z., Meng, X., Chen, C., Chao, B., Zhang, C., & Li, W. (2022). Short-term effects of different PM2.5 ranges on daily all-cause mortality in Jinan. China. Sci Rep., 12(1), 5665. Retrieved from https://www.nature.com/articles/s41598-022-09057-4
Ma, X., Duan, H., Zhang, H., Liu, X., Sun, X., Wei, J., Zhao, M., & Xi, B. (2023). Short-term effects of PM1, PM2.5, and PM2.5 constituents on myocardial infarction mortality in qingdao, China: A time-stratified case-crossover analysis. Atmospheric Environment, 294, 119478, Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2022.119478
R Core Team. (2022). R: A Language and environment for statistical computing. (Version 4.1) [Computer software]. Retrieved from https://cran.r-project.org
Schober, P., Boer, C., & Schwarte, L.A. (2018). Correlation Coefficients: Appropriate Use and Interpretation. Anesthesia & Analgesia, 126(5), 1763-1768. Retrieved from https://journals.lww.com/anesthesia-analgesia/fulltext/2018/05000/correlation_coefficients__appropriate_use_and.50.aspx
State of Global Air. (2025). Health Impacts of PM2.5. Retrieved from https://www.stateofglobalair.org/health/pm
The jamovi project. (2022). jamovi. (Version 2.3) [Computer Software]. Retrieved from https://www.jamovi.org
UCLA Advanced Research Computing. (2024). Poisson Regression | Stata Annotated Output. Retrieved from https://stats.oarc.ucla.edu/stata/output/poisson-regression/
Wilson, S. R., Leonard, R. D., Edwards, D. J., Swieringa, K. A., & Underwood, M. (2018). Inference for Under-Dispersed Data: Assessing the Performance of an Airborne Spacing Algorithm. Qual Eng., 30(4), 546-555. Retrieved from https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08982112.2018.1482339
World Health Organization. (2025). Air Pollution Data Portal. Retrieved from https://www.who.int/data/gho/data/themes/air-pollution
Yang, F., Ma, Y., Liu, F., Zhao, X., Hu, Y., Hu, K., Chang, Z., & Xiao, X. (2020). Short-term effects of rainfall on childhood hand, foot and mouth disease and related spatial heterogeneity: evidence from 143 cities in mainland China. BMC Public Health, 20, 1528. Retrieved from https://bmcpublichealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12889-020-09633-1
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่ชุมชน
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ใน “วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่ชุมชน” ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่ชุมชน มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่ชุมชน มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่
2. เนื้อหาบทความที่ปรากฏในวารสารเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
