พฤติกรรมทั่วไปของฝูงโคเนื้อและสุนัข และความสัมพันธ์ต่างชนิด

ผู้แต่ง

  • กฤตภาส เทียมเย็น ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่
  • ณัฐธิดา สุภาหาญ ศูนย์ความเป็นเลิศด้านความหลากหลายทางชีวภาพในท้องถิ่น คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่

DOI:

https://doi.org/10.57260/stc.2023.630

คำสำคัญ:

พฤติกรรมทางสังคม , ฝูงโคเนื้อ , สุนัข , ความสัมพันธ์ต่างชนิด

บทคัดย่อ

จากการศึกษาพฤติกรรมทั่วไปของฝูงโคเนื้อและสุนัขในฟาร์มโคเนื้อแห่งหนึ่ง พื้นที่ตำบลสะลวง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ประกอบด้วยโคเนื้อจำนวน 26 ตัว ได้แก่ เพศเมีย 15 ตัวและเพศผู้ 11 ตัว และสุนัขเพศผู้ 2 ตัว ตั้งแต่เดือนสิงหาคมถึงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2565 โดยบันทึกพฤติกรรมทั่วไปทั้งหมดในช่วงเวลา 06.00 – 18.00 น. ทั้งเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณแบบ Focal-scan sampling method ทุกๆ 10 นาที            พบพฤติกรรมที่มีมาแต่กำเนิดของฝูงโคเนื้อและสุนัขแบ่งเป็น 4 กลุ่มพฤติกรรมใหญ่ๆ ได้แก่ การกินและการขับถ่าย การเคลื่อนที่ พฤติกรรมสบายตัว และการพักผ่อน พฤติกรรมทางสังคมของฝูงโคเนื้อและสุนัขแบ่งเป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่ การต่อสู้ การเลี้ยงลูก และพฤติกรรมฝูง ซึ่งพบลักษณะของพฤติกรรมทางสังคม 3 ลักษณะ ดังนี้ 1) พฤติกรรมทางสังคมของฝูงโคเนื้อ ได้แก่ การเล่น การทำความสะอาดตัวให้กัน การเตือนภัย การให้นมลูก 2) พฤติกรรมทางสังคมของสุนัข ได้แก่ การวิ่งไล่ การขู่ การส่งเสียง การเล่น  3) ความสัมพันธ์ระหว่างฝูงโคเนื้อและสุนัข ได้แก่ การเดินตามฝูงโคเนื้อของสุนัข การส่งเสียงเตือนฝูงโคเนื้อของสุนัข การทำความสะอาดให้สุนัขของโคเนื้อ

References

กัญญ์วรา วงค์แพทย์ และ ณัฐธิดา สุภาหาญ. (2562). พฤติกรรมของนกเป็ดแดง (Dendrocygna javanica) บริเวณอ่างเก็บน้ำภายในมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ศูนย์แม่ริม. ใน การประชุมวิชาการระดับชาติ สวนสุนันทาวิชาการด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีระดับชาติ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ประจำปี 2562, ครั้งที่ 2 วันที่ 8 พฤศจิกายน 2562 โรงแรมเดอะรอยัลริเวอร์ กรุงเทพมหานคร.

นริทธิ์ สีตะสุวรรณ. (2548). พฤติกรรมวิทยา. เชียงใหม่: ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

Ahlberg, C. (2018). Characterization of water intake in beef cattle: Test length guidelines, water intake prediction, and genetic parameters. Doctoral dissertation, Kansas State University. Retrieved from https://krex.k-state.edu/bitstream/handle/2097/38950/CashleyAhlberg2018.pdf?sequence=3

Cortez-Aguirre, G. R., Jiménez-Coello, M., Gutiérrez-Blanco, E., & Ortega-Pacheco, A. (2018). Stray dog population in a city of Southern Mexico and its impact on the contamination of public areas. Veterinary Medicine International, ID 2381583, 1–6.

https://doi.org/10.1155/2018/2381583

Ghosh, P., Singh, D., & Singh, A. K. (2022). Mutualism. In: Vonk, J., Shackelford, T.K. (eds), Encyclopedia of animal cognition and behavior. Springer, Cham. Retrieved from

https://doi.org/10.1007/978-3-319-55065-7_1377

Haskell, M. J., Rooke, J. A., Roehe, R., Turner, S. P., Hyslop, J. J., Waterhouse, A., & Duthie, C.-A. (2019). Relationships between feeding behaviour, activity, dominance and feed efficiency in finishing beef steers. Applied Animal Behaviour Science, 210, 9–15. https://doi.org/10.1016/j.applanim.2018.10.012

Hubbard, A. J., Foster, M. J., & Daigle, C. L. (2021). Social dominance in beef cattle — A scoping review. Applied Animal Behaviour Science, 241, 1-14.

https://doi.org/10.1016/j.applanim.2021.105390

Kent, J. (2020). The cow–calf relationship: From maternal responsiveness to the maternal bond and the possibilities for fostering. Journal of Dairy Research, 87(S1), 101-107. https://doi.org/10.1017/S0022029920000436

Kumar, S. R., & Pati, A. K. (2019). Circadian rhythm in behavioral activities and diurnal abundance of stray street dogs in the city of Sambalpur, Odisha, India. Chronobiology International: The Journal of Biological & Medical Rhythm Research, 36(12), 1658–1670. https://doi.org/10.1080/07420528.2019.1668802

Martin, D. M., Moraes, R. F., Cintra, M. C. R., Lang, C. R., Monteiro, A. L. G., Oliveira, L. B. de, & Moraes, A. de. (2022). Beef cattle behavior in integrated crop-livestock systems. Ciência Rural, 52(3), 1-8. https://doi.org/10.1590/0103-8478cr20210143

Nevard, R. P., Pant, S. D., Broster, J. C., Norman, S. T., & Stephen, C. P. (2022). Maternal behavior in beef cattle: The physiology, assessment and future directions—A review. Veterinary Sciences, 10(1), 1-25. https://doi.org/10.3390/vetsci10010010

Pérez-Barbería, F. (2020). The ruminant: Life history and digestive physiology of a symbiotic animal. In: Sustainable and environmentally friendly dairy farms. SpringerBriefs in Applied Sciences and Technology. Springer, Cham. Retrieved from

https://doi.org/10.1007/978-3-030-46060-0_2

Shepley, E., Lensink, J., & Vasseur, E. (2020). Cow in motion: A review of the impact of housing systems on movement opportunity of dairy cows and implications on locomotor activity. Applied Animal Behaviour Science, 230, 105026. Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.applanim.2020.105026

Valente, J. de P. S., Deniz, M., de Sousa, K. T., Mercadante, M. E. Z., & Dias, L. T. (2022). socialh: An R package for determining the social hierarchy of animals using data from individual electronic bins. PLoS ONE, 17(8), 1–15. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0271337

Waiblinger, S., Wagner, K., Hillmann, E., & Barth, K. (2020). Play and social behaviour of calves with or without access to their dam and other cows. The Journal of Dairy Research, 87(S1), 144–147. https://doi.org/10.1017/S0022029920000540

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-12-19

How to Cite

เทียมเย็น ก. ., & สุภาหาญ ณ. . (2023). พฤติกรรมทั่วไปของฝูงโคเนื้อและสุนัข และความสัมพันธ์ต่างชนิด. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่ชุมชน, 1(6), 29–39. https://doi.org/10.57260/stc.2023.630