ผลของโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกและบ้านยุงต่อพฤติกรรมการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนพื้นที่ศึกษากรุงเทพมหานคร

The Effect of Acute Hemorrhagic Disease Control Program and Ban-Yung on Acute Hemorrhagic Disease Prevention and Control Behaviors Bangkok Study Area

ผู้แต่ง

  • สรินทร พัฒอำพันธ์ คณะวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม กรุงเทพมหานคร
  • ลินจง บ่อหิรัญรัตน์ คณะวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม กรุงเทพมหานคร
  • ศศิธร ลอเรนซ์ คณะวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม กรุงเทพมหานคร
  • อรอนงค์ วุฒิยากรกุล คณะวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม กรุงเทพมหานคร

คำสำคัญ:

โปรแกรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกและบ้านยุง, ลูกน้ำยุงลาย, ไข้เลือดออก

บทคัดย่อ

           การศึกษานี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง แบบกลุ่มเดียววัดก่อนและหลังการทดลอง วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกและบ้านยุงต่อพฤติกรรมการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนในพื้นที่เขตทวีวัฒนา กรุงเทพมหานคร เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการควบคุมลูกน้ำยุงลาย ความพึงพอใจและค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายก่อนและหลังการได้รับโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกและบ้านยุง พบว่า กลุ่มตัวอย่าง 48 คน เพศหญิงร้อยละ 72.92 อายุ 65-69 ปีร้อยละ 50.00 ระดับการศึกษาสูงสุด ระดับประถมร้อยละ 83.33 และมีโรคความดันโลหิตสูงร้อยละ 45.83 เมื่ออาสาสมัครได้รับโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกร่วมกับการใช้บ้านยุง พบว่า พฤติกรรมการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกด้านการป้องกันและกำจัดลูกน้ำยุงลาย  ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <.001) เช่นเดียวกับพฤติกรรมด้านสำรวจลูกน้ำยุงลาย (p-value <.001) ความพึงพอใจต่อการใช้บ้านยุงคะแนนเฉลี่ย 4.27 ± 0.67 อยู่ในระดับพึงพอใจมากที่สุด เช่นเดียวกับด้านประสิทธิภาพการใช้งานและด้านราคาเหมาะสม ด้านดัชนีความชุกลูกน้ำยุงลาย ค่า HI เท่ากับ 18.75 10.42 และ 6.25 ตามลำดับ และค่า CI เท่ากับ 15.10 10.94 และ 9.38 ตามลำดับ ซึ่งลดลงอย่างต่อเนื่อง จะเห็นได้ว่าโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกร่วมกับการใช้บ้านยุง ส่งผลต่อพฤติกรรมการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออก สอดคล้องกับค่าดัชนีความชุกลูกน้ำยุงลายที่ลดลง

Downloads

Download data is not yet available.

References

กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. สรุปรายงานเฝ้าระวังประจำปี 2563. [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤษภาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://ddc.moph.go.th/

อุษาวดี ถาวระ. ยุงพาหะ ชีววิทยาและการควบคุมแมลงที่เป็นปัญหาสาธารณสุข. พิมพ์ครั้งที่ 4. นนทบุรี: บริษัท หนังสือดีวัน จำกัด; 2553.

อภิวัฏ ธวัชสิน, อุษาวดี ถาวระ. แมลงทางการแพทย์ ชีววิทยาและนวัตกรรมในการป้องกันกำจัดแมลง. นนทบุรี: สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุขกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์; 2559.

สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค. รายงานการประเมินผลการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ภาพรวมระดับประเทศ. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2554.

ฝ่ายชีววิทยาและนิเวศวิทยา กลุ่มกีฏวิทยาทางการแพทย์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. ชีววิทยา นิเวศวิทยา และการควบคุมยุงในประเทศไทย. นนทบุรี: กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์; 2553.

กองควบคุมโรคติดต่อ สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร. สถานการณ์โรคไข้เลือดออก กรุงเทพมหานคร ประจำสัปดาห์ที่ 48 ปี 2563 ข้อมูลตั้งแต่วันที่ 5 มกราคม – 5 ธันวาคม 2563 [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤษภาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.bangkok.go.th/

กองควบคุมโรคติดต่อ สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร. อัตราการป่วยไข้เลือดออกสะสม จำแนกตามเขตกรุงเทพมหานคร สัปดาห์ที่ 35 ปี 2563 ข้อมูลตั้งแต่วันที่ 5 มกราคม – 5 กันยายน 2563 [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤษภาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://webportal.bangkok.go.th/

สมจิตต์ สุพรรณทัสน์. การจูงใจ เอกสารการสอนวิชาสุขศึกษา หน่วยที่ 1-7. พิมพ์ครั้งที่ 14. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมมาธิราช: 2540.

WHO. Monograph on Dengue/Dengue Hemorrhagic Fever. SEARO: Regional Publication. 1993.

Grove, S. K., Burns, N., & Gray, J. The practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence. Elsevier Health Sciences; 2012.

วิกร ตันทวุฑโดม. เครื่องมือในการวิจัย [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤษภาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://hsmi.psu.ac.th/paper/360/

อเนก สุวรรณบัณฑิต และภาสกร อดุลพัฒนกิจ. จิตวิทยาการบริการ. กรุงเทพฯ: เพรส แอนด์ ดีไซน์; 2548.

นันทิตา กุณราชา, สุภาพร ตรงสกุล, วรรณรัตน์ ลาวัง, พิษณุรักษ์ กันทวี. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในกลุ่มชาติพันธุ์ อาข่าอำเภอแม่จันจังหวัดเชียงราย. เชียงรายเวชสาร 2560;9(2):91-103.

พิมพ์ลดา อนันต์สิริเกษม. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการพบลูกนํ้ายุงลายในครัวเรือนของอำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม. วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล 2556;19(1):57-65.

อรพินท์ พรหมวิเศษ ,ชาตรี ประชาพิพัฒน์, สาโรจน์ เพชรมณี. กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก โดยใช้เทคนิคกระบวนการ Appreciation Influence Control: บ้านช่องอินทนิน หมู่ 10 ตำบลตะกุกเหนือ อำเภอวิภาวดี จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2559;4(2):167-183.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-05-08

How to Cite

1.
พัฒอำพันธ์ ส, บ่อหิรัญรัตน์ ล, ลอเรนซ์ ศ, วุฒิยากรกุล อ. ผลของโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกและบ้านยุงต่อพฤติกรรมการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนพื้นที่ศึกษากรุงเทพมหานคร: The Effect of Acute Hemorrhagic Disease Control Program and Ban-Yung on Acute Hemorrhagic Disease Prevention and Control Behaviors Bangkok Study Area. AdvSciJ [อินเทอร์เน็ต]. 8 พฤษภาคม 2023 [อ้างถึง 9 มีนาคม 2025];23(1):R89 - R103. available at: https://li02.tci-thaijo.org/index.php/adscij/article/view/555