ผลของโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกและบ้านยุงต่อพฤติกรรมการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนพื้นที่ศึกษากรุงเทพมหานคร
The Effect of Acute Hemorrhagic Disease Control Program and Ban-Yung on Acute Hemorrhagic Disease Prevention and Control Behaviors Bangkok Study Area
คำสำคัญ:
โปรแกรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกและบ้านยุง, ลูกน้ำยุงลาย, ไข้เลือดออกบทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง แบบกลุ่มเดียววัดก่อนและหลังการทดลอง วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกและบ้านยุงต่อพฤติกรรมการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนในพื้นที่เขตทวีวัฒนา กรุงเทพมหานคร เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการควบคุมลูกน้ำยุงลาย ความพึงพอใจและค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายก่อนและหลังการได้รับโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกและบ้านยุง พบว่า กลุ่มตัวอย่าง 48 คน เพศหญิงร้อยละ 72.92 อายุ 65-69 ปีร้อยละ 50.00 ระดับการศึกษาสูงสุด ระดับประถมร้อยละ 83.33 และมีโรคความดันโลหิตสูงร้อยละ 45.83 เมื่ออาสาสมัครได้รับโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกร่วมกับการใช้บ้านยุง พบว่า พฤติกรรมการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกด้านการป้องกันและกำจัดลูกน้ำยุงลาย ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <.001) เช่นเดียวกับพฤติกรรมด้านสำรวจลูกน้ำยุงลาย (p-value <.001) ความพึงพอใจต่อการใช้บ้านยุงคะแนนเฉลี่ย 4.27 ± 0.67 อยู่ในระดับพึงพอใจมากที่สุด เช่นเดียวกับด้านประสิทธิภาพการใช้งานและด้านราคาเหมาะสม ด้านดัชนีความชุกลูกน้ำยุงลาย ค่า HI เท่ากับ 18.75 10.42 และ 6.25 ตามลำดับ และค่า CI เท่ากับ 15.10 10.94 และ 9.38 ตามลำดับ ซึ่งลดลงอย่างต่อเนื่อง จะเห็นได้ว่าโปรแกรมการป้องกันไข้เลือดออกร่วมกับการใช้บ้านยุง ส่งผลต่อพฤติกรรมการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออก สอดคล้องกับค่าดัชนีความชุกลูกน้ำยุงลายที่ลดลง
Downloads
References
กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. สรุปรายงานเฝ้าระวังประจำปี 2563. [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤษภาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://ddc.moph.go.th/
อุษาวดี ถาวระ. ยุงพาหะ ชีววิทยาและการควบคุมแมลงที่เป็นปัญหาสาธารณสุข. พิมพ์ครั้งที่ 4. นนทบุรี: บริษัท หนังสือดีวัน จำกัด; 2553.
อภิวัฏ ธวัชสิน, อุษาวดี ถาวระ. แมลงทางการแพทย์ ชีววิทยาและนวัตกรรมในการป้องกันกำจัดแมลง. นนทบุรี: สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุขกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์; 2559.
สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค. รายงานการประเมินผลการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ภาพรวมระดับประเทศ. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2554.
ฝ่ายชีววิทยาและนิเวศวิทยา กลุ่มกีฏวิทยาทางการแพทย์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. ชีววิทยา นิเวศวิทยา และการควบคุมยุงในประเทศไทย. นนทบุรี: กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์; 2553.
กองควบคุมโรคติดต่อ สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร. สถานการณ์โรคไข้เลือดออก กรุงเทพมหานคร ประจำสัปดาห์ที่ 48 ปี 2563 ข้อมูลตั้งแต่วันที่ 5 มกราคม – 5 ธันวาคม 2563 [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤษภาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.bangkok.go.th/
กองควบคุมโรคติดต่อ สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร. อัตราการป่วยไข้เลือดออกสะสม จำแนกตามเขตกรุงเทพมหานคร สัปดาห์ที่ 35 ปี 2563 ข้อมูลตั้งแต่วันที่ 5 มกราคม – 5 กันยายน 2563 [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤษภาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://webportal.bangkok.go.th/
สมจิตต์ สุพรรณทัสน์. การจูงใจ เอกสารการสอนวิชาสุขศึกษา หน่วยที่ 1-7. พิมพ์ครั้งที่ 14. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมมาธิราช: 2540.
WHO. Monograph on Dengue/Dengue Hemorrhagic Fever. SEARO: Regional Publication. 1993.
Grove, S. K., Burns, N., & Gray, J. The practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence. Elsevier Health Sciences; 2012.
วิกร ตันทวุฑโดม. เครื่องมือในการวิจัย [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤษภาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://hsmi.psu.ac.th/paper/360/
อเนก สุวรรณบัณฑิต และภาสกร อดุลพัฒนกิจ. จิตวิทยาการบริการ. กรุงเทพฯ: เพรส แอนด์ ดีไซน์; 2548.
นันทิตา กุณราชา, สุภาพร ตรงสกุล, วรรณรัตน์ ลาวัง, พิษณุรักษ์ กันทวี. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในกลุ่มชาติพันธุ์ อาข่าอำเภอแม่จันจังหวัดเชียงราย. เชียงรายเวชสาร 2560;9(2):91-103.
พิมพ์ลดา อนันต์สิริเกษม. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการพบลูกนํ้ายุงลายในครัวเรือนของอำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม. วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล 2556;19(1):57-65.
อรพินท์ พรหมวิเศษ ,ชาตรี ประชาพิพัฒน์, สาโรจน์ เพชรมณี. กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก โดยใช้เทคนิคกระบวนการ Appreciation Influence Control: บ้านช่องอินทนิน หมู่ 10 ตำบลตะกุกเหนือ อำเภอวิภาวดี จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2559;4(2):167-183.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.