การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศในการศึกษาปรากฏการณ์เกาะความร้อนในอำเภอเมืองนครราชสีมา

ผู้แต่ง

  • มลฤดี ต๊ะคิงษา สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน)

DOI:

https://doi.org/10.57260/stc.2025.1067

คำสำคัญ:

ปรากฏการณ์เกาะความร้อน , อุณหภูมิพื้นผิวสูงสุดตอนกลางคืน , การใช้ประโยชน์ที่ดิน

บทคัดย่อ

การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน 2) เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิพื้นผิวสูงสุดตอนกลางคืน และปรากฏการณ์เกาะความร้อน ในช่วงปี พ.ศ. 2556-2566 3) เพื่อวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดปรากฏการณ์เกาะความร้อน ในอำเภอเมืองนครราชสีมา ผลการศึกษาพบว่า พื้นที่ชุมชนและสิ่งปลูกสร้างเพิ่มขึ้น 108.38 ตารางกิโลเมตร (37.52%) ในขณะที่พื้นที่เกษตรกรรมลดลง 134.47 ตารางกิโลเมตร (46.55%) และยังพบว่าอุณหภูมิพื้นผิวตอนกลางคืนเฉลี่ยสูงสุดในปี พ.ศ. 2566 เพิ่มขึ้นจากปี พ.ศ. 2556 0.78 องศาเซลเซียส โดยเปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้นมากที่สุด ในเดือนธันวาคม 6.27 องศาเซลเซียส การวิเคราะห์ปรากฏการณ์เกาะความร้อนด้วย UTFVI พบว่าพื้นที่ที่เกิดปรากฏการณ์ระดับสูงมาก  ในปี พ.ศ. 2566 มีขนาดขยายตัวกว้างกว่าปี พ.ศ. 2556 โดยเฉพาะในทิศตะวันออกเฉียงเหนือและผลการวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดปรากฏการณ์เกาะความร้อน  ด้วยวิธี Potential Surface Analysis พบว่า พื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่ำครอบคลุมพื้นที่ 334.56 ตารางกิโลเมตร (43.89%) ความเสี่ยงต่ำมาก 137.63 ตารางกิโลเมตร (18.06%) ความเสี่ยงปานกลาง 110.51 ตารางกิโลเมตร (14.50%) ความเสี่ยงสูง 99.37 ตารางกิโลเมตร (13.04%) และความเสี่ยงสูงมาก มีพื้นที่ 80.15 ตารางกิโลเมตร (10.52%) ซึ่งพบเป็นบริเวณกว้าง ทางตอนกลางของพื้นที่ และทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

กรมการปกครอง. (2566). สถิติจำนวนประชาการ จังหวัดนครราชสีมา. https://stat.bora.dopa.go.th/new_stat/

กรมอนามัย. (2566). รายงานสถานการณ์และผลการดำเนินงานการเฝ้าระวังและสื่อสารเตือนภัยสุขภาพจากความร้อน. https://hia.anamai.moph.go.th/webupload/12xb1c83353535e43f224a05e184d8fd75a/202402/m_magazine/35644/4745/file_download/c4239838ba7712df487d2b896652145f.pdf

จิตรภณ สุนทร. (2561). การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขตอำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม. วารสารวิชาการ Veridian E –Journal,Silpakorn University, 11(2), 82-95. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/135014

นวมินทร์ นฤนาทดารงค์. (2566). การศึกษาปัจจัยที่มีส่วนทำให้เกิดเกาะความร้อนในพื้นที่ดัชนีเมือง ระดับสูงของกรุงเทพมหานครชั้นใน. (วิทยานิพนธ์ระดับปริญญาตรี, คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร).

ปิยพร ศรีทอง, พงศ์พล ปลอดภัย, พรทิพย์ วิมลทรง, ธนา จารุพันธุเศรษฐ์, กานต์ธิดา บุญมา และ บุษยมาศ เหมณี. (2564). การวิเคราะห์เเละประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดหลุมยุบในพื้นที่ ภาคใต้ของประเทศไทย:กรณีศึกษา จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารวิชาการเพื่อการพัฒนานวัตกรรมเชิงพื้นที่, 12(1), 63-76. https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/jsid/article/view/244272

ปริยานุช โสภา. (2562). การหาความสัมพันธ์อุณหภูมิพื้นผิวจากข้อมูลจากดาวเทียม LANDSAT 8 ระบบ TIRS กับค่าดัชนีพืชพรรณค่าเน้นภาพพืชพรรณ และดัชนีสิ่งปลูกสร้างในพื้นที่ เขตกรุงเทพและปริมณฑลกรุงเทพและปริมณฑล. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).

วันเพ็ญ เจริญตระกูลปีติ และ นิกร มหาวัน. (2557). มิติเชิงพื้นที่และเวลาของสภาวะเกาะแห่งความร้อน เมืองเชียงใหม่. วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าคุณทหารลาดกระบัง, 30(4), 162-172. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/archkmitl/article/view/30326

วรัญญา ศิลายศ และ ธัญญรัตน์ ไชยคราม. (2566). การติดตามปรากฏการณ์มลภาวะทางแสงในจังหวัด นครราชสีมาด้วยภาพถ่ายจากดาวเทียมแสงไฟในช่วงเวลากลางคืน. วารสารวิทยาศาสตร์บูรพา, 28(2), 1250-1264. https://journal.lib.buu.ac.th/index.php/science/article/view/8569

Bala, R., Prasad, R., & Yadav, V. P. (2020). A comparative analysis of day and night land surface temperature in two semi-arid cities using satellite images sampled in different seasons, Advances in Space Research (ASR), 66(2), 412-425. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0273117720302477

Ballester, J., Zamorano, M., Turrubiates, R., Pegenaute, F., Herrmann, F., Robine, J., Basagaña, X., Tonne, c., Antó, J., & Achebak, H. (2023). Heat-related mortality in Europe during the summer of 2022. Nature medicine, 29, 1857–1866. https://www.nature.com/articles/s41591-023-02419-z

Lin, L., & Yuanzhi, Z . (2011). Urban Heat Island Analysis Using the Landsat TM Data and ASTER Data: A Case Study in Hong Kong. Remote Sens, 3, 1535-1552. https://www.mdpi.com/2072-4292/3/7/1535

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-03

รูปแบบการอ้างอิง

ต๊ะคิงษา ม. . (2025). การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศในการศึกษาปรากฏการณ์เกาะความร้อนในอำเภอเมืองนครราชสีมา. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่ชุมชน, 3(6), 95–110. https://doi.org/10.57260/stc.2025.1067

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย