การศึกษาเชื้อ Burkholderia glumae และ B. gladioli สาเหตุโรคของข้าวในประเทศไทย
คำสำคัญ:
แบคทีเรีย, โรค, ข้าว, รวงไหม้, การระบุชนิดบทคัดย่อ
Burkholderia spp. สาเหตุโรคกล้าไหม้และเมล็ดด่างของข้าว สภาพอากาศของไทยเหมาะต่อการเกิดโรคนี้แต่ยังมีข้อมูลอยู่น้อย จากการแยกเชื้อแบคทีเรียจากข้าวเมล็ดด่าง จำนวน 49 ไอโซเลท พบโคโลนีสีขาว กลม ขอบใสคล้ายไข่ดาว ขอบเรียบ สร้างสารสีเหลืองบนอาหาร Nutrient Agar (NA) จำแนกได้ 2 กลุ่ม ตามขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางโคโลนี คือ type I ขนาดเฉลี่ย 1.16 ไมครอน type II ขนาดเฉลี่ย 0.66 ไมครอน type II ก่อโรครุนแรงกว่า type I โดยทำให้กาบใบไหม้ขอบแผลสีน้ำตาล และรวงไหม้ เมื่อวิเคราะห์ Matrix Assisted Laser Desorption Ionization-Time of Flight Mass Spectrometry (MALDI-TOF MS) ทั้งสองกลุ่มจัดอยู่ในจีนัส Burkholderia ตรวจระบุโดย Polymerase Chain Reaction (PCR) ด้วยไพรเมอร์ gla-FW/ gla-RV ที่จำเพาะต่อ B. gladioli ให้ผลบวกกับ type I ไพรเมอร์ glu-FW/glu-RV และ BG1F/BG1R ที่จำเพาะต่อ B. glumae ให้ผลบวกกับ type II วิเคราะห์ Phylogenic tree ด้วยวิธี UPGMA เปรียบเทียบกับแบคทีเรียในฐานข้อมูล GenBank, NCBI พบว่า type I จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับ B. gladioli และ type II จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับ B. glumae
References
ปิยรัตน์ ธรรมกิจวัฒน์ สุรีย์พร บัวอาจ รุ่งนภา คงสุ วรรณ์ ศรีสุข พูนผลกุล และ จงวัฒนา พุ่มหิรัญ. 2553. การศึกษาโรคกล้วยไม้ที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย น. 2413-2437. ในรายงาน ความก้าวหน้าผลงานวิจัย ปี 2551 สำนักวิจัย พัฒนาการอารักขาพืช. กรมวิชาการเกษตร, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
วิชัย โฆสิตรัตน. 2560. แบคทีเรียก่อโรคพืช. สมาคมนักโรคพืชไทย. กรุงเทพมหานคร. 242 หน้า.
วันวิสาข์ เพร็ชอำไพ จุฑาเทพ วัชรไชยคปต์ สุจินต์ ภัทรภูวดล และ วิชัย โฆสิตรัตน. 2560. การจำแนกเชื้อแบคทีเรียสาเหตุโรครวงไหม้และเมล็ดด่างของข้าวโดยการวิเคราะห์ลำดับเบสของกลุ่มยีน. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร, 48: 297-311.
สุภาภรณ์ เอี่ยมเข่ง กิตติยา ทองจันทร์ และ ภูษณิศา เชษฐาพงศ์. 2562. โรคเน่าที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียของกล้วยไม้สกลม็อคคาร่าและการควบคุม. แก่นเกษตร 47 (ฉบับพิเศษ 1): 1665-1672.
Kato, T., T. Morohoshi, S. Tsushima and T. Ikeda. 2013. Phenotypic characterization of colony morphological mutants of Burkholderia glumae that emerged during subculture. Journal of General Plant Pathology 79(4): 249-259.
Kajiwara, H. 2016. Direct detection of the plant pathogens Burkholderia glumae, Burkholderia gladioli pv. gladioli, and Erwinia chrysanthemi pv. zeae in infected rice seedlings using matrix assisted laser desorption/ionization time-of-flight mass spectrometry. Journal of Microbiological Methods 120:1-5.
Keith, L. M., K.T. Sewake and F.T. Zee. 2005. Isolation and characterization of Burkholderia
gladioli from orchids in Hawaii. Plant Disease 89: 1273-1278.
Maeda, Y. H. Shinohara, A. Kiba, K. Ohnishi, N. Furuya, Y. Kawamura, T. Ezaki, P. Vandamme, S. Tsushima and Y. Hikichi. 2006. Phylogenetic study and multiplex PCR-based detection of Burkholderia plantarii, Burkholderia glumae and Burkholderia gladioli using gyrB and rpoD sequences. International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology 56: 1031-1038.
Mulaw, T., Y. Wamishe and Y. Jia. 2018. Characterization and in plant detection of bacteria that cause bacterial panicle blight of rice. Research Journal of Plant Pathology 1(1):1-5.
Nandakumar, R., A. K. M. Shahjahan, X. L. Yuan, E. R. Dickstein, D. E. Groth, C. A. Clark, R. D. Cartwright and M.C. Rush 2009. Burkholderia glumae and B. gladioli cause bacterial panicle blight in rice in the southern United States. Plant Disease 93(9): 896-905.
Ruiz, C. R., J. C. Lara, M. I. Jimenez-FeijoÓ and J. M. Cevallos. 2018. Interaction of Burkholderia glumae and B. gladioli in symptom development in rice seeds and seedlings. Canadian Journal of Plant Pathology. 40(3): 347-357.
Schaad, N.W., J.B.Jone and W. Chun. 2001. Laboratory guide for identification of plant pathogenic bacteria. The American Phytopathogical Society. Minnesota., USA. 373 p.
Ura, H., N. Furuya, K. Iiyama, M. Hidaka, K. Tsuchiya and N. Matsuyama. 2006. Burkholderia gladioli associated with symptoms of bacterial grain rot and leaf-sheath browning of rice plants. Journal of General Plant Pathology 72(2): 98–103.
Urakami, T., C. I. Yoshida, H. Araki, T. Kijima, K. Suzuki and M. Komagata. 1994. Transfer of Pseudomonas plantarii and Pseudomonas glumae to Burkholderia as Burkholderia spp. and description of Burkholderia vandii sp. nov. International Journal of Systematic Bacteriology. 44(2): 235-245.
Vandamme, P., B. Holmes, M. Vancanneyt, T. Coenye, B. Hoste, R. Coopman, H. Revets, S. Lauwers, M. Gillis, K. Kersters and J. R. W. Govan. 1997. Occurrence of multiple genomovars of Burkholderia cepacia in cystic fibrosis patients and proposal of Burkholderia multivorans sp. nov. International Journal of Systematic Bacteriology. 47(4): 1188-1200.
Yuan, X. 2004. Identification of bacterial pathogens causing panicle blight of rice in Louisana. M.S. Thesis, Louisiana State University and Agricultural and Mechanical College. 103 p.
