ความรู้เกี่ยวกับการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาในการผลิตข้าวของเกษตรกร ในอำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพพื้นฐานทางสังคมและเศรษฐกิจ 2) ความรู้เกี่ยวกับการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาในการผลิตข้าว และ 3) ปัญหาและข้อเสนอแนะในการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาในการผลิตข้าว จากเกษตรกรสมาชิกศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน ในอำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก ที่ขึ้นทะเบียนเกษตรกรปี 2565/66 จำนวน 120 ราย ข้อมูลที่ได้รวบรวมจากแบบสัมภาษณ์ และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าทางสถิติ ได้แก่ ความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการจัดลำดับ ผลการศึกษา พบว่า 1) เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุเฉลี่ย 54.92 ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษา มีแรงงานในครัวเรือนเฉลี่ย 2.19 คน มีพื้นที่ปลูกข้าวเฉลี่ย 8.37 ไร่ มีประสบการณ์ปลูกข้าวเฉลี่ย 20.18 ปี มีต้นทุนการผลิตข้าวเฉลี่ย 2,400.20  บาท/ไร่ และมีรายได้เฉลี่ย 3,483.77 บาท/ไร่ 2) เกษตรกร ร้อยละ 51.67 มีระดับความรู้เกี่ยวกับเชื้อราไตรโคเดอร์มาในระดับปานกลาง โดยมีคะแนนเฉลี่ย 14.89 คะแนน จากคะแนนเต็ม 21 คะแนน ซึ่งมีความรู้ในประเด็น เชื้อราไตรโคเดอร์มาสามารถช่วยควบคุมโรคพืชมากที่สุด ร้อยละ 85.00 และมีความรู้ในประเด็น เชื้อราไตรโคเดอร์มาสามารถใช้ในการป้องกันโรคพืชได้ในพืชอื่น ๆ น้อยที่สุด ร้อยละ 25.00 และ 3) เกษตรกรมีปัญหาในการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาในการผลิตข้าวระดับปานกลาง ในประเด็นต้องใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาหลายครั้ง อย่างสม่ำเสมอ (ค่าเฉลี่ย 3.20) ดังนั้น เจ้าหน้าที่ควรถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับการใช้เชื้อราไตรโครเดอร์มาอย่างต่อเนื่องและเข้าใจง่าย เพื่อให้เกษตรกรมีการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการสร้างแรงจูงใจให้เกษตรกรหันมาใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาเพิ่มมากขึ้น