ผลของอัตราปลูกต่อการเจริญเติบโต ผลผลิต และคุณภาพเมล็ดพันธุ์ถั่วพุ่ม
คำสำคัญ:
ความหนาแน่นประชากร, ผลผลิตเมล็ด, ดินลูกรัง, ถั่วพุ่มบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของอัตราปลูกต่อการเจริญเติบโต ผลผลิต และคุณภาพเมล็ดพันธุ์ถั่วพุ่มที่ปลูกในดินลูกรังอันมีสภาพดินไร่ ดำเนินการทดลองที่คณะทรัพยากรธรรมชาติและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร ระหว่างเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2561 ถึงเดือนมีนาคม พ.ศ. 2562 วางแผนการทดลองแบบ Randomize Complete Block Design (RCBD) จำนวน 4 ซ้ำ ประกอบด้วย 3 สิ่งทดลอง คือ อัตราปลูกที่ต่างกัน (จำนวนต้นต่อหลุม) ได้แก่ 1 ต้นต่อหลุม (4,800 ต้นต่อไร่) 2 ต้นต่อหลุม (9,600 ต้นต่อไร่) และ 3 ต้น/หลุม (14,400 ต้นต่อไร่) ระยะปลูก 75X50 เซนติเมตร ผลการทดลอง พบว่าอัตราปลูกไม่มีผลต่อความสูงต้นถั่วพุ่ม (p>0.05) อย่างไรก็ตามพบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญของอัตราปลูกต่อจำนวนใบเฉลี่ย (p<0.05) เมื่ออายุ 5 สัปดาห์ หลังปลูก อัตราปลูก 1 ต้นต่อหลุม มีจำนวนใบเฉลี่ยสูงสุด (7.0 ใบต่อต้น) อัตราปลูกที่ 3 ต้นต่อหลุม ให้ผลผลิตเมล็ดเฉลี่ยสูงสุด (166.7 กิโลกรัมต่อไร่) แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับอัตราปลูกอื่น ๆ (p<0.05) ในด้านคุณภาพเมล็ดพันธุ์ (ลักษณะทางกายภาพ และสรีรวิทยา) พบว่าไม่มีความแตกต่างทางสถิติระหว่างสิ่งทดลอง (p>0.05) จากการศึกษาครั้งนี้สรุปได้ว่า การปลูกถั่วพุ่มในสภาพดินลูกรัง เพื่อให้ได้ผลผลิตเมล็ดที่สูงและเมล็ดพันธุ์คุณภาพดีควรใช้อัตราปลูกที่ 3 ต้นต่อหลุม
References
ชื่นจิต แก้วกัญญา, ปนัดดา ประสาทชัย และอมรรัตน์ อุปพงศ์. 2555. ศักยภาพของถั่วเขตร้อนเพื่อเป็นอาหารสัตว์คุณภาพดีและการปรับปรุงบำรุงดินลูกรัง. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร 43 (พิเศษ 2): 585-588.
ชื่นจิต แก้วกัญญา, เครือฟ้า คนหมั่น และรัตติยา สารโภคา. 2565. ผลของอัตราปลูกต่อการเจริญเติบโต ผลผลิตและคุณภาพเมล็ดพันธุ์ของถั่วพร้า. หน้า 151-156 ใน : การประชุมวิชาการนวตกรรมเกษตรและทรัพยากรธรรมชาติ ครั้งที่ 1 มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่, สงขลา.
เนตรนภา อินสลุด. 2562. การปลูกพืชบำรุงดิน. โครงการแนวทางการยกระดับการผลิตและการเพิ่มมูลค่าผลผลิตข้าวและกัญชงบนพื้นที่สูง.ภายใต้โครงการบริการวิชาการในลักษณะโครงการ (Project base) เพื่อบูรณาการยุทธศาสตร์. คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้, เชียงใหม่. 7 หน้า.
เมธา วรรณพัฒน์. 2533. โภชนศาสตร์สัตว์เคี้ยวเอื้อง. ฟันนี่พับบลิชชิ่ง. กรุงเทพฯ. 473 หน้า.
ศูนย์วิจัยพืชไร่อุบลราชธานี. 2543. ถั่วพุ่ม. โรงพิมพ์ศิริธรรมออฟเซ็ท อุบลฯ, อุบลราชธานี. 39 หน้า.
สุริยนต์ ดีดเหล็ก, มณเทียน แสนดะหมื่น, กัญญารัตน์ สุวรรณ และรัชนี โสภา. 2557. ผลของระยะปลูกและจำนวนต้นต่อหลุมของถั่วเหลืองสายพันธุ์ดีเด่น MHS17 ในแหล่งปลูกจังหวัดแม่ฮ่องสอน. คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร. (ระบบออนไลน์).แหล่งข้อมูล: http://www.doa.go.th/research/attachment.php?adi=2332 (6 กรกฎาคม 2561).
Agza B., B. Kasa, S. Zewdu, E. Aklilu and F. Alemu. 2012. Animal feed potential and adaptability of some cowpea (Vigna unguiculata) varieties in North West lowlands of Ethiopia. Wudpecker Journal of Agricultural Research 1(11): 478-483.
Association of Official Seed Analysts (AOSA). 1983. Seed Vigor Testing Handbook. 1st Edition, AOSA, East Lasing, 88 p.
Bisikwa, J., R. Kawooya., J.M. Ssebuliba, S.P. Ddungu, M.Biruma, and D.K. Okello. 2014. Effect of plant density on the performance of local and elite cowpea (Vigna unguiculata L. (Walp)) varieties in Eastern Uganda. African Journal of Applied Agricultural Sciences and Technologies (Online) 1 (1): 28-41.
El Naim, A.M. and A..A. Jabereldar. 2010. Effect of plant density and cultivar on growth and yield of cowpea (Vigna unguiculata L. Walp). Australian Journal of Basic and Applied Sciences 4(8): 3148-3152.
Ghiyasi, M., M.R. Zardoshty and A.F. Mogadam. 2008. Effect of osmo priming on germination and seedling growth of corn (Zea mays L.) seeds. Research Journal of Biological Science 3(7): 779-782.
Ginka A. A., D.S. Tsvetelina and M.I. Marin. 2014. Proximate and lipid composition of cowpea (Vigna unguiculata L.) cultivated in Bulgaria. Journal of Food Composition and Analysis 33 (2):146–152.
ISTA. 2017. International Rules for Seed Testing. International Seed Testing Association. Bassesdorf, Switzerland. Available Source : https://www.seedtest.org/en/home.html (February 10, 2019).
Prusiński, J. 2022. Effect of row spacing and plant density on the yield of Faba bean L. under vary differentiated humidity conditions. Journal of Agricultural Science 14 (1): 1-10.
Vujakovic, M., A.M. Jeromela, D. Jovicic, N. Jakovljevic, R. marinkovic, N. jakovljevic and S.M. Stanisic. 2014. Effects of plant density on seed quality and yield of oilseed rape (Brassica napus L.). Journal on Processing and Energy in Agriculture 18(2): 73-76.
